بسمه سبحانه و تعالی
ـ آيا جنباندن و تكان دادن انگشت سبّابه در هنگام تشهّد جايز است ؟
پاسخ: امام بيهقي گفته است: تحريك(جنباندن) انگشت شهادت(سبابه) در جلوس تشهّد بايد صِرف اشاره كردن به آن باشد نه تكان‌دادن آن تا (عمل نمازگزار) معارض و مخالف حديث ابن‌زبير از امام احمد و نسائي و ابن‌حبّان نگردد:
« كان (ص) يُشيرُ بِالسَّبابَةِ وَ لا يُحَرِّكُها وَ لا يُجاوِزُ بَصَرُهُ إشارَتَهُ » و اصله في مسلم. الخ.
الفقه الإسلامي و ادلّته؛ الدكتور وهبة الزحيلي، الجزء الأوّل، صص 718 ـ 717 .
ترجمۀ حديث:
«رسول اكرم (ص) (در هنگام تشهّد) با انگشت سبابه اشاره مي‌كرد و آن را تكان نمي‌داد و نمي‌جنباند و نگاه وي از محلّ اشاره‌اش فراتر نمي‌رفت». اصل اين حديث در صحيح مسلم آمده است.
در كتاب الصلاة ابن خزيمه حديثي آمده است دربارۀ حركت‌دادن انگشت و پس از نقل حديث، اين عبارت آمده« قال أبوبكر ليس في شيء من الأخبار يُحرِّكُها إلا في هذا الخبر زائد ذكره» يعني در هيچ حديث ديگري غير از اين حديث سخن از حركت‌دادن انگشت نرفته است.
بنابر اين روشن گرديد كه تحريك و جنباندن انگشت سبابه در تشهّد ـ كه اخيراً در ميان گروهي انتشار يافته است ـ عملي بي‌پايه و دليل و سندِ آن، سست و ضعيف است.
نيز از حضرت استاد موحّد ـ قدّس سرّه ـ شنيدم كه فرمود: « بَلْبَلَه (جنباندن انگشت) بدين صورت، مبطل نماز است».
اللّهُم اهدنا لِسبِيلِكَ وَ خُذْ بِناصِيَتِنا إلي ما فِيهِ رِضاكَ ـ آمين.
21/7/1387