در مورد قوم عاد و چگونگی نابود شدن آنها توضيح دهيد!
پاسخ:
بر اساس آنچه در تفاسير آمده است قوم عاد۱ از نسل سام بن نوح، و بسيار درشت اندام و نيرومند بوده‌اند، سرزمين عاديان حاصل‌خيز و سرسيز بوده و آنان با نيروهاي خدادادي خود به آباد ساختن آن پرداخته و در كوه‌ها و جاهاي مرتفع كاخ‌ها و بناهاي بسيار مستحكم و شگفت‌انگيزي ساخته‌اند كه به تعبير قرآن مانند آنها درهيچ جايي ساخته نشده است(سورۀ فجر، آيۀ 8)۲ . قدرت بسيار و پيشرفت قوم عاد سبب طغيان و استكبار آنها شد به گونه‌اي كه دعوت پيامبر خويش را نپذيرفتند و گفتند:چه كسي از ما نيرومندتر است (سوره فصلت، 15) تا بتواند ما را عذاب دهد؟ در قرآن مجيد(سورۀ هود،آيۀ 60) تصريح شده است كه عاد،همان قوم هود است. نام قبيله يا قوم عاد 24 بار در قرآن كريم آمده است. و در سورۀ نجم (آيۀ 50) به نام «عاد الأولی» خوانده شده كه بعضي محقّقان از اين استنباط كرده‌اند كه دو عاد وجود داشته است۳ : «عاد اُولی» كه بيش از هزار شاخه و تيره داشته و بعد از هلاك ايشان،«عاد ثانيه» ظاهر شده است كه بت‌پرست بوده است و نام بت‌هاي ايشان در كتب اصنام ذكر شده است. قوم عاد بت‌پرست بودند خداوند، هود(ع) را به سوي آنان فرستاد او ايشان را از عذاب خداوند بترسانيد، ولي قوم عاد،هود را سفيه پنداشتند(سورۀ اعراف،66 ، سورۀ هود،54 ) و از پرستش خداي يگانه سر باز زدند و به دين پدران خود چسپيدند و استكبار ورزيدند و هود را تهديد كردند، در نتيجه، عذاب خداوند كه باد و طوفان سختي بود بر آنان نازل شد و همه، جز هود(ع) و پيروان اندك او نابود شدند. قصۀ قوم عاد در سوره‌هاي اعراف، هود، مؤمنون،شعراء و فصّلت مذكور است. آنچه از قرآن كريم برمي‌آيد، مسكن قوم عاد در احقاف (ريگزاري ميان عمّان و حضرموت) بوده است(سورۀ احقاف،آيۀ21). sabaq.net
در سورۀ حاقّه (آيات 8 ـ 6) سرانجامِ قوم عاد اينگونه بيان شده:« و امّا عاد به [وسيله] تندبادى توفنده و سخت سرد و سركش و بنيان كن هلاك شدند؛ [كه خدا] آن را هفتشب و هشت روز پياپى بر آنان بگماشت در آن، مردم را فرو افتاده مىديدى گويى آنها خرمابناني ريشه‌كن شده و پوسيده و ميان تهىاند؛ آيا از آنان كسى را بر جاى مىبينى؟».
منابع: تفسير قرطبي،دانشنامۀ قرآن، ذيل عاد، و تفاسير جلالين، ابن كثير و بغوي.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پانويسها:
1. عاد اسم جد يزرگ عاديان بوده است.
2. شيخ قرطبي نوشته است كه ضمير در مثلها راجع به قبيله است يعني تاكنون هيچ قبيله‌اي مانند قوم عاد در نيرو و سرسختي و درشتي اندام و بلندي قامت آفريده نشده، نيز يادآوري مي‌كند كه گروهي اين ضمير را راجع به شهر عاديان مي‌دانند يعني مانند آن شهر در هيچ‌جا ساخته نشده است:
قوله تعالى: " التي لم يخلق مثلها في البلاد " الضمير في "مثلها" يرجع إلى القبيلة. أي لم يخلق مثل القبيلة في البلاد: قوة وشدة، وعظم أجساد، وطول قامة؛ عن الحسن وغيره. و في حرف عبدالله "التي لم يخلق مثلهم في البلاد". وقيل: يرجع للمدينة. و الأول أظهر، و عليه الأكثر، حسب ما ذكرناه.
3. گويا اين نظر، ريشه در سخن ابن اسحاق دارد، در تفسير قرطبي ذيل آيۀ 50 نجم، آمده است:
« قوله تعالى: "وأنه أهلك عادا الأولى" سماها الأولى لأنهم كانوا من قبل ثمود. وقيل: إن ثمود من قبل عاد. وقال ابن زيد: قيل لها عاد الأولى لأنها أول أمة أهلكت بعد نوح عليه السلام. وقال ابن إسحاق: هما عادان فالأولى أهلكت بالريح الصرصر، ثم كانت الأخرى فأهلكت بالصيحة. وقيل: عاد الأولى هو عاد بن إرم بن عوص بن سام بن نوح، وعاد الثانية من ولد عاد الأولى؛ والمعنى متقارب. وقيل: إن عاد الآخرة الجبّارون وهم قوم هود».